Czy Polska utrzyma pozycję lidera IT w Europie?

Czy Polska utrzyma pozycję lidera IT w Europie?

Dodano: 
Michał Koleśnikow, kierownik Zespołu Analiz Sektorowych PKO BP
Michał Koleśnikow, kierownik Zespołu Analiz Sektorowych PKO BP Źródło: Materiały prasowe
Ostatnie miesiące przyniosły polskiej branży IT stabilizację po latach dynamicznego wzrostu, jednak sektor mierzy się dziś z nowymi wyzwaniami, które zdefiniują jego rozwój w nadchodzących latach.

Polska branża IT od lat uchodzi za jeden z motorów napędowych krajowej gospodarki. Według raportu PKO BP „Polska branża IT – algorytm sukcesu”, sektor ten odpowiada już za 8-9% PKB, a jego wartość szacowana jest na 70-85 mld złotych. Jednak ostatnie lata, zwłaszcza 2023 i 2024, przyniosły okres stabilizacji i refleksji po wcześniejszych dynamicznych wzrostach. Jakie są kluczowe trendy, wyzwania i perspektywy dla polskiego IT na najbliższe lata?

Stabilizacja po latach boomu

Raport PKO BP podkreśla, że po okresie szybkiego rozwoju polski sektor IT musiał zmierzyć się z burzliwymi zmianami w otoczeniu gospodarczym i globalnym. Lata 2023-2024 to czas stabilizacji, a nawet lekkiego spowolnienia – zarówno pod względem liczby projektów, jak i dynamiki wzrostu zatrudnienia. „W ostatnich latach polski sektor usług IT osiągał imponujące wyniki, zarówno na rynku krajowym, jak i za granicą. Jednak burzliwe zmiany w otoczeniu i obserwowane słabsze wyniki w latach 2023–2024 stwarzają potrzebę głębszej refleksji, przeglądu czynników wpływających na branżę i szukania nowych dźwigni rozwoju” – czytamy w raporcie PKO BP.

Potwierdzają to dane z raportu No Fluff Jobs „IT Job Market in Poland 2024”, według którego po kryzysowym 2023 roku w branży pojawiła się stabilizacja: „Podsumowując rynek pracy IT w Polsce w 2024 roku, słowo „stabilizacja” pojawiało się bardzo często. Dane jasno wskazują, że po kryzysowym roku 2023 w branży pojawiło się światełko w tunelu”. Liczba ogłoszeń o pracę spadła tylko o 2,6% rok do roku. W IV kwartale 2024 roku opublikowano już o 22% więcej ofert niż rok wcześniej.

Najwięcej ofert dotyczy obecnie backendu, ale udział stricte programistycznych stanowisk to jedynie 36,6% wszystkich ogłoszeń – jeszcze dwa lata temu było to ponad połowa. To pokazuje, że rośnie zapotrzebowanie na specjalistów ds. analizy danych, cyberbezpieczeństwa, zarządzania projektami czy DevOps.

Warto podkreślić, że Polska dysponuje jednym z największych zasobów talentów IT w Europie – według różnych szacunków, w sektorze pracuje 500-850 tys. osób, a rocznie uczelnie opuszcza ok. 15 tys. absolwentów informatyki. Jednak coraz większym wyzwaniem staje się rotacja pracowników, oczekiwania dotyczące elastyczności pracy oraz wypalenie zawodowe.

Struktura rynku i rola dużych ośrodków

Według raportu „Krakow IT Market Report 2024”, Polska to obecnie jeden z najatrakcyjniejszych rynków IT w Europie. W kraju działa około 50 tys. firm informatycznych, a zatrudnienie w sektorze przekracza 500 tys. osób. Największe centra technologiczne to Warszawa, Kraków, Wrocław i Poznań, które przyciągają zarówno międzynarodowe korporacje (Google, Microsoft, IBM), jak i dynamiczne startupy.

Kraków, jak wynika z raportu, jest uznawany za jeden z najważniejszych hubów technologicznych w Europie Środkowo-Wschodniej, oferując szeroki dostęp do wykwalifikowanych specjalistów, atrakcyjne warunki inwestycyjne i bogatą infrastrukturę biurową. „Miejsce, gdzie spotykają się globalni giganci technologiczni, dynamiczne startupy i najlepsi specjaliści IT” – podkreślają autorzy raportu. Cały nasz kraj wyrasta zaś na jeden z najważniejszych hubów startupowych w regionie.

Według raportu Altimi, liczba startupów technologicznych stale rośnie, a ekosystem wspierają liczne akceleratory, fundusze VC i programy rządowe. „Polska ma sprzyjające warunki dla innowacji – dostęp do funduszy UE, rozwinięty ekosystem VC i rosnącą liczbę akceleratorów. Popyt na rozwiązania z zakresu AI, cyberbezpieczeństwa i automatyzacji będzie napędzał powstawanie nowych firm” – czytamy w raporcie.

Trendy technologiczne: AI, chmura, cyberbezpieczeństwo

Jednym z najważniejszych trendów, które będą kształtować polską branżę IT w najbliższych latach, jest dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji (AI) i uczenia maszynowego.

Jak wskazuje raport Altimi poświęcony ewolucji rynku IT w Polsce w najbliższych latach, AI oraz machine learning będą kluczowymi obszarami innowacji i inwestycji. Zdaniem ekspertów „w Polsce uczelnie i instytuty badawcze już mocno inwestują w AI, a firmy coraz częściej wdrażają rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji – od analityki predykcyjnej po automatyzację i robotykę”.

Kolejnym silnym trendem jest rozwój usług chmurowych. Powstają u nas lokalne centra danych największych światowych graczy – Google Cloud, Microsoft Azure i Amazon AWS. Raport TechBehemoths podkreśla, że choć wykorzystanie rozwiązań chmurowych w Polsce jest jeszcze poniżej średniej europejskiej, to duże firmy i instytucje finansowe coraz częściej sięgają po te technologie, a rynek cloud security rośnie w tempie ponad 12% rocznie.

Rosnące znaczenie ma także cyberbezpieczeństwo. Polska zajmuje pierwsze miejsce w europejskim rankingu National Cyber Security Index z wynikiem 90,83 punktów na koniec 2023 roku. Rynek cyberbezpieczeństwa rośnie dynamicznie – w 2024 roku osiągnie wartość 13,25 mln USD, a do 2028 roku wzrośnie do ponad 21 mln USD. „W ostatnich latach obserwujemy ogromny nacisk na etykę, prywatność i bezpieczeństwo danych – to dziś absolutny priorytet dla większości firm technologicznych” – podkreśla TechBehemoths.

Wyzwania: konkurencja, konsolidacja, presja kosztowa

Eksperci PKO BP zwracają uwagę na rosnącą konkurencję międzynarodową – Polska konkuruje już nie tylko z krajami regionu, ale także z rynkami azjatyckimi i południowoamerykańskimi. „Wzrost kosztów pracy, presja na wynagrodzenia oraz rosnące wymagania klientów sprawiają, że polskie firmy muszą inwestować w innowacje i automatyzację, aby utrzymać konkurencyjność” – czytamy w raporcie banku.

Z kolei raport CMT Advisory i Fordata o rynku fuzji i przejęć wskazuje, że sektor IT pozostaje jednym z najatrakcyjniejszych dla inwestorów, a głównymi motorami konsolidacji są AI, chmura i cyberbezpieczeństwo. „Obszary takie jak sztuczna inteligencja, oprogramowanie i usługi chmurowe pozostają na czele zainteresowania inwestorów. Wysoka dostępność kapitału oraz sprzyjające warunki makroekonomiczne dają szansę na utrzymanie tempa wzrostu w kolejnych latach” – komentuje Marcin Rajewicz z Fordata.

Perspektywy na lata 2025-2030

Mimo wielu wyzwań jakie czekają branżę informatyczną, perspektywy dla niej pozostają bardzo dobre. Według analizy Mordor Intelligence, wartość rynku IT w Polsce wzrośnie z 28,7 mld USD w 2024 roku do 46,5 mld USD w 2029 roku (średni roczny wzrost ponad 10%). Kluczowe obszary rozwoju to: sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo, chmura, automatyzacja procesów, rozwój 5G i Internetu Rzeczy.

Jak podsumowuje raport PKO BP: „Przyszłość polskiej branży IT to dalszy rozwój innowacji, ekspansja na rynki zagraniczne oraz inwestycje w talenty i cyfrową infrastrukturę.

Polska ma szansę utrzymać pozycję lidera technologicznego w regionie, jeśli będzie konsekwentnie inwestować w nowe technologie i kapitał ludzki”. Trzeba elastycznie reagować na zmiany i konsekwentnie stawiać na inwestycje w innowacje, talenty, cyberbezpieczeństwo i ekspansję zagraniczną.


Polska branża IT – algorytm sukcesu

Michał Koleśnikow, kierownik Zespołu Analiz Sektorowych PKO BP

Michał Koleśnikow, kierownik Zespołu Analiz Sektorowych PKO BP

Polski sektor usług IT osiągnął imponujące wyniki w ostatnich latach, zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym. Jednak dynamicznie zmieniające się otoczenie makroekonomiczne stwarza potrzebę przeglądu dotychczasowych strategii rozwoju i szukania nowych dźwigni wzrostu. W ostatniej dekadzie sektor IT stał się jednym z motorów polskiej gospodarki. Przy utrzymaniu wysokiej rentowności, przychody branży wzrosły niemal czterokrotnie, a wartość eksportu aż 7,5 razy. W 2023 wartość polskiego eksportu usług IT była wyższa niż w przypadku Japonii czy Korei Południowej. Branża podwoiła również swój udział w krajowym PKB, wspierając rozwój nowoczesnej gospodarki opartej na danych. Rok 2023, a w wielu przypadkach również 2024, przyniósł spowolnienie dynamiki wzrostu sprzedaży, eksportu i zatrudnienia, a także wzrostu kosztów operacyjnych, które wpłynęły na rentowność firm. Dekoniunktura w Europie, napięcia geopolityczne oraz przyspieszone zmiany technologiczne zmusiły przedsiębiorstwa do poszukiwania innowacyjnych dźwigni wzrostu i budowania elastyczności operacyjnej.Jeśli chodzi o perspektywy, obecnie, wraz z prognozowanym lekkim przyspieszeniem wzrostu gospodarczego w Polsce w 2025 oraz możliwej lekkiej poprawie sytuacji w Niemczech można oczekiwać kontynuacji rozwoju branży IT, w tym wzrostu eksportu cyfrowych usług. Wolniejsze tempo wzrostu wynagrodzeń oraz korzystniejsze warunki walutowe mogą sprzyjać poprawie konkurencyjności sektora. Dodatkowo, inwestycje publiczne zarówno w Polsce, jak i na rynkach zagranicznych, będą stanowić silny impuls dla rozwoju krajowej branży IT.